Khu vực tư vấn sức khỏe mùa thi do TS.BS Trần Thị Minh Hạnh - Trưởng khoa dinh dưỡng cộng đồng Trung tâm dinh dưỡng TP.HCM giải đáp những thắc mắc của thí sinh về những vấn đề liên quan đến làm thế nào để giữ gìn, đảm bảo sức khỏe trong mùa thi.
Bước vào phần tư vấn, TS.BS Trần Thị Minh Hạnh nhắn nhủ các bạn học sinh mùa thi tuyển sinh đại học như “ngựa đua đường dài”. Thi tốt nghiệp THPT xong rồi mới thi đại học, mà ngựa đua đường dài cần bền bỉ, dẻo dai thì mới thắng được. “Không phải chạy đua 100m đâu”. Nên các bạn sẽ giữ gìn sức khỏe, tôi sẽ giúp các bạn chuẩn bị việc này.

* Thưa bác sĩ, làm sao để nhớ tốt, nhớ dai?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Theo kinh nghiệm của cô, phương pháp học khoa học là trước khi đến trường, các em cần đọc bài trước. Đọc trước để có ý trong đầu, khi cô giảng thì mình sẽ nhớ hơn. Như vậy mình có hai lần “vào đầu”. Lần đầu là đọc trước, lần hai là cô giảng và lần ba là tìm tài liệu đọc thêm. Do không làm dàn bài theo ý của mình nên khi vô phòng thi nhiều em nghĩ “cái này thấy quen lắm nè, ai đó đọc giùm câu đầu là nhớ hết”. Do đó, phải học theo dàn bài các em ạ.

Về sức khỏe, các em phải có năng lượng đầy đủ. Một cái xe không có xăng thì không thể chạy. Cơ thể mình không có sức khỏe thì ì ra. Đôi khi các em thấy vô lớp các bạn nghe cô nói mà không nghe gì hết, lý do là các em mệt quá. Điều mà cô thường thấy là các em thường không ăn sáng, điều này không tốt chút nào. Sau một đêm ngủ 12 tiếng mà không ăn sáng nữa thì làm sao tốt được.

Bữa sáng phải có chất đạm có trong thịt, cá, đậu (tốt nhất đậu nành). Ăn chất đạm vào buổi sáng rất cần thiết cho các bạn. Ăn mì gói thì nên thêm trứng hay thịt bằm, rau vào. Chất đạm tạo nên chất dẫn truyền thần kinh. Các bạn hay gặp những bài “thấy quen lắm nhưng không biết trang nào”. Muốn “link” những dữ liệu trên cần chất kết nối. Muốn như vậy, các bạn nên ăn cá có chất thiết yếu đã giúp trí nhớ tốt hơn.

Các bạn gái hay giữ dáng, sợ mập, hổng dám ăn. Nhiều bạn gái hay bị mất máu vào mỗi tháng mà ăn không đầy đủ. Điều này dẫn đến các bạn mau quên.

Các bạn cũng nên dùng thêm muối iot.

Ăn đầy đủ, học đúng phương pháp và ngủ đủ giấc. Về giấc ngủ, các bạn nên ngủ từ 6-8 tiếng. Nếu các bạn ngủ 8 tiếng nhưng chợp chờn cũng không bằng những bạn nằm xuống là ngủ liền. Giấc ngủ sâu giúp các bạn nhớ bài tốt.

Tóm lại, các bạn học đúng phương pháp, lặp đi lặp lại. Chẳng hạn như các bạn học ngoại ngữ nhưng không nhớ vì các bạn không chịu lặp lại nhiều. Những gì khó nhớ cần lặp lại nhiều lần. Cần ăn đầy đủ để não phát triển tốt. Cô ví dụ, một con ngựa chở một xe đầy hàng hóa mình nói “chạy đi chạy đi” nhưng không cho ăn thì lâu ngày nào đó sẽ…không chịu chạy nữa. Nên các bạn cần chú ý trong ngày thi các bạn cần phải ăn nhiều vì não tập trung rất cao mất nhiều năng lượng, các bạn phải ăn, vì não không có đường trong máu sẽ bị hạ đường huyết.

* Bạn con kiêng ăn trứng, chuối vì…sợ trượt vỏ chuối, điều này đúng không bác sĩ?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Các bạn ơi, trứng là thức ăn bổ não. Khi ăn trứng mình nên làm chín hẳn. Trứng là thực phẩm tốt cho não của mình. Các bạn kiêng ăn trứng sợ “hột vịt lộn” thì không phải đâu. Chuối cũng cần cho cơ thể, chuối có quanh năm và rất rẻ. Những thực phẩm này các bạn không sợ thi rớt đâu. Mẹ các bạn cũng hay nếu chè đậu cho ăn mỗi mùa thi. Đậu cũng rất tốt cho cơ thể nhưng các bạn cần chú ý không nên ăn quá nhiều đường, sẽ không ăn được những thực phẩm khác.

* Mình phân phối giờ học, giờ ngủ sao cho hợp lí?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Có thể nghĩ thế này, giấc ngủ buổi tối cực kì quan trọng. Tôi nhấn mạnh giấc ngủ sâu quan trọng hơn thời gian ngủ. Nếu như các bạn cứ nằm đó mà không “tạo mới” được thì sẽ không sảng khoái. Cũng có những lúc thức dậy thấy mắt trong veo, người sảng khoái. Cũng có bữa ngủ dậy thấy mặt lờ đờ vì ngủ không sâu. Trong một ngày, các bạn học hoài không có thời gian nghỉ trưa. Có những lúc các bạn quá sức buồn ngủ “lấy cây tăm chống mắt lên để học tiếp”. Phải tập chợp mắt 10 phút. Mình buồn ngủ quá, chợp mắt 10 phút là hoàn toàn thư giãn sau đó não hoạt động hoàn toàn tốt.

Các em nên cho não nghỉ ngơi và sau đó học tập trở lại. Có bạn học lúc 5g, có bạn 6g tùy theo đồng hồ sinh học của mình. Cô chỉ khuyên các bạn không nên thức quá khuya hoặc cố gắng chống chọi với buồn ngủ để học tiếp.

* Thưa cô, làm thế nào để biết sắp bị hạ đường huyết?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Những khi bị hạ đường huyết, bạn nào có sẵn cục kẹo thì ngậm cục kẹo, hay cho bạn uống trà đường, sữa hay cái gì ngọt ngọt cũng được. Đã bị hạ đường huyết thì không muốn làm gì nữa, không muốn học mà chỉ muốn về nghỉ, muốn ăn thôi. Những trường hợp này do mình không ăn sáng, hay có ăn nhưng ăn không đầy đủ chất.

* Những lúc run quá con bị đau bụng bác sĩ ơi?

- BS.TS Trần Thị Minh Hạnh: Cũng có bạn gặp những trường hợp run quá cũng bị đau bụng. Lúc này, các em nên điềm tĩnh lại. Tập cho mình điềm tĩnh đọc lại từng câu. Cứ từ từ, từ từ nhớ. Có bình tĩnh mới nhớ được. Không bình tĩnh thì không nhớ được. Cô cũng lưu ý các bạn về vấn đề vệ sinh ăn uống. Trong kì thi và trước ngày thi nên giữ vệ sinh ăn uống. Cố gắng tối đa không ăn bên ngoài.

Nếu trường hợp bất khả kháng nên ăn những thực phẩm an toàn nhất: Tránh dưa leo, hành hẹ, đồ sống. Ăn trứng thì chiên chín hẳn. Phải ăn những gì nóng, sôi. Tránh ăn đồ sống. Uống nước thì hạn chế, uống nước nấu sôi mang theo. Còn mua nước thì nhãn hiệu đáng tin cậy. Tránh uống nước đá vì nước làm nước đá không biết có đảm bảo vệ sinh hay không. Các bạn nên tránh thử đồ ăn lạ. Còn muốn thử chỉ nên thử khi đã thi xong. Chú ý thức ăn ngoài đường, thức ăn mang theo.

* Thưa cô Hạnh, con đi học thầy cô hướng dẫn buổi tối học thấy mệt thì cứ ngủ. Khuya thức dậy học thì có tốt hay không. Con có bệnh phong thấp mồ hôi tiết ra nhiều, con phải làm sao?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Giật mình lúc nào học lúc đó thì giấc ngủ không liên tục. Nhiều bạn chỉ chợp mắt để não nghỉ trưa cho mắt đở mỏi. Còn ban đêm, em phải cho một thời gian đủ sâu và đủ dài. Nếu ngủ không sâu, chập chờn thì tim đập sâu và mệt. Các em phải tự cho phép mình được ngủ. Việc đổ mồ hôi là về vấn đề thần kinh. Các em nên mang theo khăn tay để tập vở đỡ dơ. Chứ cô thấy chưa có biện pháp chữa trị.

* Con bị hạ canxi, con phải làm sao?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Các em nên ăn nhiều thức ăn giàu canxi. Các loại nghêu sò ốc hến, thực ra không nhiều canxi đâu các em. Canxi có nhiều trong tôm tép ăn cả vỏ, cá nhỏ ăn luôn xương, các loại rau. Nên uống sữa và các chế phẩm từ sữa như phomai, sữa chua.

Bản thân canxi không gây buồn ngủ, dùng thường xuyên phải uống thật nhiều nước. Canxi thải qua thận nên em uống ít nước sẽ bị ứ lại.
* Nên bảo vệ mắt như thế nào, con hay bị mỏi mắt lắm bác sĩ ơi?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Các em nên tập thể dục mắt như liếc trái, liếc phải. Đảo tròng mắt theo chiều kim đồng hồ nhưng đầu vẫn giữ, không nghiêng qua nghiêng lại. Các bạn cũng nên nhìn xa và nhìn gần. Các bạn nhìn xa tít đến chỗ nào không nhìn thấy được gì nữa. Sau đó, các bạn có thể massage mắt. Nhắm mắt lại và vuốt nhẹ, dùng hai tay ấn hai bên hóc mắt và xoa nhẹ. Trong thời gian này, não thư giãn, mắt thư giãn. Xoa như vậy khoảng 30 cái, máu lưu thông tốt thì mắt sẽ đỡ mỏi.

Nên ăn thực phẩm bổ cho mắt: Giàu vitamin A như thịt, cá, rau, trứng sữa, rau xanh đậm. Các bạn tránh nhìn giấy chói, tránh nhìn những vật quá gần hơn 20cm.

* Khi vào phòng thi nên ăn uống gì, thời gian ra sao?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Buổi sáng các em phải thức dậy sớm, ăn một chút gì đó. Nếu khoảng cách hai bữa ăn chính tốt nhất là 4-5 tiếng đồng hồ và không nên quá 5 tiếng đồng hồ. Nếu trong trường hợp quá 5 tiếng thì các em phải thêm bữa phụ. Như vậy, não của các em mới đủ năng lượng để làm việc.

Ăn gì là tùy theo thói quen của mình. Vẫn có thể ăn bánh mì, tốt hơn là ăn cơm cha mẹ chuẩn bị. Theo cô ăn cơm là tốt nhất. Không ăn được cơm có thể ăn bánh mì cá hộp (đun sôi). Ngoài ra, ăn xôi đậu cũng được nhưng không ăn dừa, nước cốt dừa vì rất dễ bị đau bụng. Chất này vi khuẩn rất thích nên dễ gây đau bụng. Các bạn nên chuẩn bị một ít thức ăn phụ để trong cặp, một hộp sữa tươi. Những gì bình thường mình ăn, uống thì đến ngày thi cứ ăn như vậy. Ngược lại, những gì chưa ăn thì “đừng dại gì mà ăn”.

* Em khó ngủ lắm cô ơi, giúp em với?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Giấc ngủ không tốt là do các bạn quá lo lắng. Việc ngày nào, làm ngày đó. Bỏ qua hết mọi thứ và ngủ. Các bạn cũng nên tập thể dục. Việc này giúp máu lưu thông, chúng ta thấy thoải mái. Buổi sáng có thể tập vừa và đậm chứ buổi tối chỉ nên tập nhẹ. Nếu chúng ta đói quá, no quá cũng không ngủ được. Lên giường, bạn sẽ đếm từ từ, từ từ và trôi vào giấc ngủ. Có nhiều bạn cầm sách lên là…ngủ. Còn việc uống thuốc, cô không khuyến khích các bạn uống thuốc để ngủ. Các bạn nen hạn chế vì không tốt.

* Trong kì thi, ăn không được nhiều thì uống vitamin thay thế được không cô?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Xin chia sẻ cùng các em, vitamin không tạo ra được năng lượng nên không thay thế được bữa ăn. Các bạn nên nhớ như vậy và ăn uống đầy đủ. Đừng bao giờ nghĩ sẽ dùng vitamin để thay thế thức ăn.

* Trước kì thi em không ăn uống được, bác sĩ giúp em?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Do em quá căng thẳng, em phải tập làm thế nào để không căng thẳng. Những người bình thường, khỏe mạnh, ăn uống đầy đủ sẽ dễ bước qua căng thẳng hơn. Trường hợp căng thẳng quá không ăn được thì nên chia thành nhiều bữa nhỏ để ăn. Có thể ăn thêm gì đó, phụ vào như sữa chua, cái bánh tét, bánh ít, trứng gà luộc, trái bắp luộc. Tôi thấy nhiều em học sinh ăn snack, không thay được thức ăn chính đâu các em nha.

* Khi học bài, em thường bị nhức đầu là sao vậy cô?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Khi học bài bị nhức đầu là do học quá nhiều, không có thời gian nghỉ ngơi. Não mình tập trung cao chỉ 45 phút thôi. Các em học hết tiết này qua tiết nọ, giờ ra chơi không thèm ra chơi luôn. Theo cô, không cần dùng thuốc đâu mà cần phương pháp hít thở, thư giãn và tập những động tác thể dục nhẹ. Hay cần có những biện pháp thư giãn. Hay nghe những câu chuyện cười sẽ thấy sảng khoái hơn và quên mọi thứ.

* Nhiều học sinh thắc mắc vào những ngày thi nên ăn uống những thức ăn gì để học tốt hơn?

- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: Các em nên chú ý bổ sung những chất dưới đây:

Chất bột đường. Não sử dụng một lượng lớn đường để hoạt động (khoảng 20% tổng lượng bột đường cung cấp cho cơ thể). Tuy nhiên, cần chọn loại thực phẩm có dạng bột đường hấp thu chậm để mức đường trong máu luôn ổn định. Khi đó, não được cung cấp “nhiên liệu” một cách liên tục để hoạt động. Ngược lại, các loại đường hấp thu nhanh sẽ làm đường huyết dao động (tăng nhanh & giảm nhanh) nên cung cấp “nhiên liệu” cho não không đều làm ảnh hưởng đến hoạt động của não.

Do đó, người “khôn ngoan” sẽ chọn thực phẩm có đường hấp thu chậm như ngũ cốc thô (gạo không xát trắng, bánh mì đen, khoai, bắp…), trái cây không quá ngọt như bưởi, táo, sơ-ri, nho ta (nên nhớ ăn cả trái sẽ tốt hơn chỉ uống nước ép trái cây), & tránh xa các thực phẩm nhiều đường tinh như nước ngọt, bánh kẹo ngọt, thức uống có đường… Tuy nhiên, các em học sinh lại rất “hảo ngọt”. Vậy thì các em cũng có thể ăn bánh kẹo ngọt nhưng không ăn lúc đói mà nên ăn ngay sau bữa ăn chính để không làm đường huyết tăng vọt.

Chất béo thiết yếu (omega-3 và omega-6). Là nguyên liệu cấu tạo nên tế bào thần kinh. Những chất này rất dễ bị thiếu do cơ thể không tự tổng hợp được mà phải đưa từ thức ăn bên ngòai vào với tỉ lệ omega-3 & omega-6 ngang nhau. Tuy nhiên, omega-3 dễ bị thiếu hơn do chế độ ăn ít cá. Omega-3 có trong các lọai cá béo như cá basa, cá thu, cá ngừ, cá hồi, cá trích, cá mòi. Omega-6 có trong các lọai hạt nhiều dầu như hạt bí đỏ, hạt hướng dương, mè, & dầu thực vật. Thế nên, để họat động trí não được tốt thì các em nên ăn ít nhất là 3 lần cá trong tuần.

Phospholipid. Có nhiều trong lòng đỏ trứng và thịt nội tạng, giúp tạo myelin bao bọc dây thần kinh nên thúc đẩy sự truyền các tín hiệu một cách trơn tru trong não.

Acid amin. Một số acid amin làm thức tỉnh não, còn một số khác lại giúp não thư giãn, nghỉ ngơi. Hai loại acid amin quan trọng là tryptophan & tyrosine, là tiền chất tạo nên các chất dẫn truyền thần kinh (là chất mang tín hiệu từ tế bào thần kinh này sang tế bào thần kinh khác). Tryptophan là acid amin thiết yếu (nghĩa là cơ thể không thể tự tổng hợp được mà phải nhận từ thức ăn bên ngoài vào), tạo nên chất dẫn truyền thần kinh serotonin giúp não thư giãn. Tryptophan có nhiều trong sữa, yaourt, phô mai, thịt, cá, trứng, hạt hướng dương, hạt bí đỏ, mè, đậu phộng, tảo spirulina. Còn tyrosine thì không phải là acid amin thiết yếu vì cơ thể có thể tổng hợp được. Tyrosine tạo nên chất dẫn truyền thần kinh dopamine, epinerphrine, norepinerphrine

Vitamin và khóang chất. Giúp các chất trên phát huy tác dụng. Đặc biệt là các vitamin nhóm B (có trong ngũ cốc thô và các lọai rau), vitamin C (có trong rau & trái cây tươi), acid folic (có trong rau lá xanh đậm), ma-nhê (có trong rau xanh & các lọai hạt), man-gan (có trong các lọai hạt, trái cây, trà), và kẽm (có trong hàu, hải sản, thịt cá & các lọai hạt). Chất chống oxy hóa (vitamin E, vitamin C, beta-caroten...) giúp bảo vệ não chống lại sự tấn công của các gốc tự do

Iốt & sắt là hai vi chất rất cần cho bộ não: Thiếu iốt thì học sinh sẽ thụ động, dẫn đến trì trệ, kém sáng tạo, giảm tiếp thu. Để nhận đủ iốt cho cơ thể thì các em nên sử dụng muối iốt hàng ngày trong ăn uống & chế biến thức ăn trong gia đình. Các em cũng cần ăn đầy đủ các thực phẩm giàu chất sắt, là chất cần thiết để tạo máu, bởi vì nếu thiếu chất sắt thì các em dễ bị thiếu máu dẫn đến tình trạng hay mệt mỏi, học kém tập trung, và dễ buồn ngủ trong giờ học. Chất sắt có nhiều trong huyết, gan, thịt, cá, trứng hoặc rau xanh và các loại đậu. Chất sắt từ nguồn thức ăn động vật sẽ hấp thu tốt hơn từ nguồn thực vật. Trái cây tươi giàu vitamin C như cam, bưởi, táo, đu đủ sẽ giúp hấp thu tốt chất sắt. Không nên uống nước trà đặc ngay sau bữa ăn chính vì sẽ ức chế hấp thu chất sắt.

Hoạt động thể lực tuy không phải là “thức ăn bổ não” nhưng lại hết sức cần thiết vì giúp máu lưu thông tốt mang oxy và dưỡng chất đến cho não nhiều hơn nên các em sẽ “sáng trí” hơn khi học tập. Vài động tác tập thể dục giữa buổi học hoặc đi bộ một vòng trường vào giờ giải lao cũng giúp máu lưu thông đến não.

* Em hay bị mất tập trung, mọi việc cứ rối tung lên. Học hay bị lộn xộn chẳng nhớ gì cả. Cô Hạnh chỉ giùm em cách sắp xếp lại?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Mình học kĩ mà mau quên là học “bằng văn của thầy” chứ không phải bằng văn của mình. Nên học bằng văn của mình như lập dàn ý, dàn bài. Việc mất tập trung là máu không đủ để não tập trung. Các em nữ có thể ăn thực phẩm giàu chất sắt như thịt, cá, trứng, sữa và uống thuốc bổ máu định kì trong 16 tuần, ăn cơm no rồi uống. Nhưng không nên uống trước kì thi.

* Thỉnh thoảng, em ngủ nằm nghiêng hay bị nhức đầu và nặng đầu. Chỉ nằm ngửa mới ngủ được là sao cô?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Cái này là do bản thân em chứ không có gì đâu. Em thấy tư thế nào thoải mái cho mình thì ngủ thôi chứ không việc gì phải “xoay xở khắp nơi”.

* Em hay bị căng thẳng trước kì thi, đôi khi thấy buồn và nặng trong lòng lắm cô. Em băn khoăn quá.

-TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Cô hiểu điều đó. Em thử phân tích xem những nguyên nhân nào làm cho mình căng thẳng để giải quyết nó. Sau đó, cố gắng đừng nghĩ đến kì thi nữa. Nghĩ đến những gì vui vẻ hơn, một chuyện tiếu lâm nào đó, một bộ phim…Em cũng có thể đi qua đi lại, hít thở và tự nhủ “không có gì phải lo”. Cái này là vấn đề tâm lí và em phải vượt qua. Nếu cha mẹ áp lực thì phải tìm cách nói chuyện với ba mẹ để giải quyết nó.

Cô khuyên em tối nay nên suy nghĩ ngược lại những gì làm cho em lo lắng, điều gì, ai làm cho em dẫn đến điều đó. Đôi khi đây là vấn đề em không dám đối diện nên rất nặng lòng. Phải đối mắt với nó thôi. Cô khuyên em như vậy.

* Cô Hạnh ơi, buổi sáng con thường uống sữa thay cho bữa ăn sáng. Không biết có tốt không?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Sữa chỉ bổ sung cho các bạn ở bữa phụ thôi chứ không thể thay cho bữa ăn chính được. Bữa ăn sáng các bạn nên ăn và uống sữa uống thêm, chứ không nên uống sữa mà không ăn. Cũng nên nhớ là các bạn mập thì nên uống sữa không béo, còn gầy gầy thì uống sữa chất có chất béo để tăng cân.

* Nhà có tiền mới ăn được đủ dinh dưỡng phải không cô?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Đây là câu hỏi khá thú vị. Mình không nhiều tiền thì ăn đủ dinh dưỡng được không? Vẫn được. Những chất như thịt, cá, trứng, sữa rất tốt nếu không có điều kiện thì nên dùng chế phẩm từ đậu nành. Đậu nành rất rẻ, nên dùng sữa bằng sản xuất công nghiệp và tự nấu ở nhà vì uống ở ngoài không biết có sạch hay không từ bịch, ống hút.

Các bạn cũng ăn sáng bằng bánh tét, bánh ít, cơm ở nhà cũng được, xôi đâu, bánh mì…Các bạn không cần thiết phải ăn những gì quá mắc tiền. Các bạn ăn đậu phụng nấu lon cũng được, trứng gà cũng tốt…Không cần phải nhiều tiền mới ăn đủ dinh dưỡng, miễn sao biết sắp xếp là được.

* Em bị viêm xoang có uống sữa đậu nành được không?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Vẫn uống được chứ không sao đâu em.

* Khi ngủ em rất muốn thức dậy nhưng không thể thức được, cứ chập chờn, em không hiểu sao nữa. Cô giải đáp giúp em.

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Em đang trong tình trạng ngủ chập chờn, lơ mơ lơ mơ nên không có được giấc ngủ sâu. Em muốn như vậy thì “quẳng cái lo đi” chứ đừng có lo quá. Em cứ ngủ đủ dài, đủ sâu và thức dậy đúng giờ. Tình trạng của em cứ luẩn quẩn như vậy.

* Khi lên trả bài em run quá nên không trả lời được dù trước đó đã học bài rất kĩ. Em rất hay bị như vậy. Cô Hạnh chỉ giúp con làm cách nào để vượt qua?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Chuyện run khi lên trả bài, vào phòng thi là bình thường. tuy nhiên, có người thoáng qua nhưng cũng có người run quá không làm gì được. Để vượt qua, các em hãy chuẩn bị bài thật tốt.

Trước khi lên trả bài, các em hãy hít một hơi thật sâu và chậm rãi trả lời. Khi trả lời từ từ thì những gì mình học sẽ từ từ nhớ ra. Đừng nhanh quá vì sẽ lộn câu này qua câu kia. Khi mất bình tĩnh, các em có thể uống nước. Uống nước cũng làm cho mình đỡ căng thẳng. Hít sâu vào, thở sâu hơn. Như vậy, các em sẽ vượt qua và không hồi hộp.

* Mẹ con mua thuốc bổ giúp trí nhớ cho con nhưng con thấy không có tác dụng gì hết, con có nên dùng nữa không cô?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Thuốc bổ chỉ có tác dụng hỗ trợ thôi. Em phải có sức khỏe và học bài trong trạng thái hoàn toàn tỉnh táo. Có nhiều học em học bài trong trại thái lơ mơ, học bài trong trạng thái chống chọi. Buồn ngủ quá thì uống café.

Lúc này, thần kinh của các em trong trạng thái đơ nên không thể nào học được. Trí nhớ là việc lặp đi học lại, khi học tiếng Anh mình cứ ghi ra một từ dán khắp nơi để nhìn thấy. Như vậy, muốn nhớ là phải có nhiều yếu tố chứ không phải chỉ dùng thuốc bổ.

* Muốn có tinh thần hưng phấn thì nên làm cách nào vậy cô?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Tinh thần tốt phải do rèn luyện em ơi. Mình luôn nghĩ đến những điều lạc quan, tích cực. ví dụ: Một li nước còn ít, người tiêu cực sẽ nói hết nước rồi. Người lạc quan sẽ reo lên “may quá, vẫn còn nước”. Do đó, tinh thần muốn vững vàng phải vận dụng tối đa, tận dụng tất cả những gì đã học được rồi thì mới nghĩ tích cực và có tinh thần lạc quan. Nếu quá lo lắng các bạn luôn luôn lo sợ nên không giải quyết được vấn đề gì hết. Lạc quan em nhé!

* Em hay nghe nhạc nhẹ để ngủ được không cô?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Việc này do thói quen mỗi người, có người tắt đèn tối thui mới ngủ được, có người có cha mẹ bên cạnh mới ngủ được. Do đó, nghe nhạc nhẹ để ngủ cũng tốt. Cô cũng có một số kinh nghiệm để ngủ tốt hơn chia sẻ cùng em: Để ngủ nhanh và ngon, các em có thể uống ly sữa ấm, uống nước ấm. Ngoài ra, phòng có ánh sáng dịu, không quá tối, không quá sáng. Lúc đó, em sẽ ngủ ngon hơn.

* Khi cầm cuốn vở lên là em chán không muốn học gì hết, em không biết sao nữa. Làm thế nào để vượt qua vậy cô?

-TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Khi học bài mà chán không học được là chán cái bài đó quá, chán cô đó quá, chán thầy đó quá. Em không tìm thấy sự hứng thú trong đó thì em không thích. Em chán là vì em học văn của cô, văn của thầy thì nên chán. Trước khi lên lớp, em tìm hiểu xem bài đó thú vị chỗ nào và lên lớp trao đổi thêm với thầy cô.

Cái này thì thuộc về tâm lí, em phải thích thú với môn đó thì mới học tốt được. Nếu rơi vào trường hợp không thích thầy đó, cô đó thì nên quên chuyện đó đi và tìm thấy những điểm thú vị ở bài học thôi. Như thế em sẽ không chán nữa.

* Làm sao rút ngắn thời gian ngủ để học bài nhiều hơn?

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Câu hỏi rất khá nan giải. Các em biết đó, mỗi người chúng ta có một đồng hồ sinh học khác nhau. Có người ngủ 6 tiếng sẽ đủ, có người lại đòi hỏi 8 tiếng mới được khỏe khoắn. Các em thử rút ngắn thời gian ngủ một thời gian xem, cơ thể sẽ có câu trả lời ngay. Do đó, các em chỉ có cách học khoa học hơn. Sắp xếp thời gian học hợp lí chứ không nên rút ngắn thời gian ngủ.

* Có cách nào dễ dàng cho tỉnh táo hơn ban đêm không cô?

-TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Buổi tối sau một ngày học mệt nên rất buồn ngủ. Cô không khuyên các em uống trà, café, thuốc là cho tỉnh táo. Khi buồn ngủ mình có thể đi một vòng làm cho máu lên não thì sẽ được tỉnh táo hơn. Trường hợp rất khuya rồi, thì để không buồn ngủ nữa chỉ có một cách là…đi ngủ. Sáng hôm sau dậy sớm học sẽ tốt hơn, nhanh thuộc hơn.

* Thưa cô, khi học bài khuya con cảm thấy rất mỏi mắt, xin hỏi cô cách khắc phục?

-TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Bị mỏi mắt là khi các em tập trung thời gian dài và không cho mắt nghỉ ngơi. Để khắc phục tình trạng này, các em có thể nhắm mắt lại, massage mắt, tập thể dục cho mắt của mình như nhìn ra xa thật là xa, đến ngọn cây nào đó. Buổi tối không nhìn xa được thì đảo mắt theo chiều kim đồng hồ. Bên cạnh đó, cần bổ sung những thực phẩm có chứa vitamin A để giúp cho mắt khỏe mạnh.

* Sắp tới thi rồi, mỗi bữa mình nên ăn những chất gì cho tốt vậy cô? (nhiều học sinh hỏi)

- TS BS Trần Thị Minh Hạnh: Đây là vấn đề được nhiều bạn quan tâm. Các bạn có thể tham khảo chế độ ăn như sau:

Buổi sáng và trưa: Để não tỉnh táo, năng động, tránh buồn ngủ thì chế độ ăn cần giàu đạm (chọn thịt, cá, trứng, đậu nành, sữa), ít tinh bột (nên chọn ngũ cốc thô), rau và trái cây. Thịt, cá, trứng, sữa cung cấp chất đạm giúp cung cấp acid amin để tái tạo tế bào, tạo chất dẫn truyền thần kinh giúp tăng cường hoạt động trí não. Nếu chỉ ăn tinh bột mà thiếu đạm sẽ dễ buồn ngủ, trí óc kém linh hoạt, và cũng mau đói. Chất xơ có trong rau sẽ giúp làm chậm sự hấp thu đường vào máu. Vitamin & chất khoáng từ trái cây giúp tạo cảm giác

Bữa ăn sáng đầy đủ giúp tăng khả năng tập trung của các em học sinh, học mau nhớ, các em cũng năng động hơn, tích cực tham gia thảo luận, giải quyết tốt các bài tập khó & học tốt đến cuối buổi. Nếu bỏ qua bữa ăn sáng sẽ dễ dẫn đến hạ đường huyết, giảm khả năng tập trung học tập và khả năng sáng tạo. Khi bỏ bữa thì các em dễ tìm đến các loại thức ăn vặt không tốt cho sức khoẻ như bánh ngọt, nước ngọt, kẹo, snack…

Bữa ăn sáng đầy đủ phải cung cấp từ 1/4 đến 1/3 nhu cầu năng lượng của cả ngày cho cơ thể và nên có ngũ cốc hoặc khoai củ, thực phẩm giàu đạm, rau và trái cây. Ngũ cốc khoai củ sẽ chuyển hoá thành đường hấp thu từ từ vào máu giúp đường huyết ổn định hơn so với các loại thức ăn/uống ngọt từ đường tinh chế như bánh kẹo ngọt, nước ngọt. Đường huyết ổn định sẽ giúp não hoạt động tốt. Thịt, cá, trứng, sữa cung cấp chất đạm giúp cung cấp acid amin để tái tạo tế bào, tạo chất dẫn truyền thần kinh giúp tăng cường hoạt động trí não. Nếu chỉ ăn tinh bột mà thiếu đạm sẽ dễ buồn ngủ, trí óc kém linh hoạt, và cũng mau đói. Chất xơ có trong rau sẽ giúp làm chậm sự hấp thu đường vào máu. Vitamin và chất khoáng từ trái cây giúp tạo cảm giác khoẻ khoắn.

Buổi chiều tối: để não thư giãn, nên ăn ít đạm, nhiều tinh bột.

NHÓM PV TTO